Het project Luwtedam maakt deel uit van het programma voor verbetering van de ecologische kwaliteit van het water en de oevers van het IJmeer dat tegelijkertijd met de bouw van IJburg is gestart. De opgave was om bij de monding van de Vecht betere condities te krijgen voor de groei van waterplanten en rietoevers, en daarmee een nieuw leefgebied voor water- en moerasvogels, vissen en amfibieën te laten ontstaan.

De hoofdmaatregel is de aanleg van een smalle, lage dam. De nieuwe dam buigt mee met de ‘baai’ van de kustlijn en brengt luwte in het water en langs de oever. In het luwtegebied zijn een kreek gegraven en brede rietbermen aangelegd, die zorgen voor geleidelijke en gevarieerde overgangen tussen land en water.

In het landschapsontwerp is gezocht naar een optimaal evenwicht tussen de ecologische aanknopingspunten, de technische randvoorwaarden van de ondergrond en de beleving van de dam vanaf de kust en vanaf het water.