| Opdrachtgever: | Rijkwaterstaat |
| I.s.m.: | provincie Flevoland, gemeenten Dronten en Lelystad, netbeheerder Liander, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), Rijksvastgoedbedrijf (RVB) |
| Planvorming: | 2020-2021 |
| Locatie: | A6 traject van aansluiting 8 Almere-Oostvaarders tot aan de Ketelbrug |
In het kader van het klimaatakkoord en het pilotprogramma “Hernieuwbare energie op Rijksgrond” is in deze studie gekeken naar de mogelijkheden voor het grootschalig opwekken van zonne-energie in de bermen van de A6. Het onderzoeksgebied loopt van aansluiting 8 Almere-Oostvaarders tot aan de Ketelbrug en heeft daarmee een lengte van ca. 30 kilometer. De A6 is hier ruim opgezet met brede bermen en ruimte binnen de aansluitingen. In deze verkenning ligt de focus op het waarborgen en versterken van de ruimtelijke kwaliteit van het landschap van de A6.
De verkenning van zon langs de A6 is tot stand gekomen in een proces met veel ruimte voor inbreng van experts, stakeholders, gebruikers van de weg en omwonenden. Zowel bij het opstellen van de ruimtelijke analyse en kernkwaliteiten, maar ook bij het opstellen van de ruimtelijke varianten. De verkenning resulteert in een visie, een set aan bouwstenen en een voorkeursmodel met uitwerkingen voor een aantal kansrijke locaties.
Kijk voor meer informatie over de verkenning op: www.a6zonlelystaddronten.nl
Synthesemodel 'Een doorlopend lint van zon' met daarin onderscheid tussen de drie deelgebieden
Visie
In het synthesemodel brengen we de positieve aspecten van de varianten samen op zo’n manier dat er een afgewogen verhaal ontstaat. De basis voor het synthesemodel wordt gevormd door het model ‘lange lijn van zon’, waarbij aspecten uit het model ‘clusters van zon’ worden meegenomen. Waar de modellen bewust de ruimtelijke uitersten aangaven, is het synthesemodel een afgewogen en verder uitgewerkt verhaal.
Een doorlopend lint van zon
De nadruk zal liggen op zonnepanelen in de middenberm, op zo’n manier geplaatst dat het zicht niet belemmerd wordt. Een uitzondering hierop wordt gevormd door de binnenbocht van de boog van Lelystad, en de buitenbocht richting de dijk. Op deze plekken wordt juist de bocht geaccentueerd met hoger oplopende panelen.
Bouwstenen voor de opstellingen van zonnepanelen
Om ruimtelijke kwaliteit te garanderen en houvast te bieden voor ontwikkelaars van zonneparken hebben wij een pakket aan bouwstenen opgesteld. De bouwstenen kunnen worden gezien als inrichtingsprincipes voor de opstelling en inpassing van zonnepanelen langs de A6. De inrichtingsprincipes zijn verdeeld in Algemene Bouwstenen, Bouwstenen voor het Lint (bermen) en Bouwstenen voor de Aansluitingen. Hieronder een greep uit de opgestelde bouwstenen.
Uitwerking Oostvaardersplassengebied
In het Oostvaardersplassengebied wordt de middenberm ingezet als locatie voor zonnepanelen. Er wordt gebruik gemaakt van een dakopstelling zodat vanaf beide zijden van de weg zicht is op de “voorkant” van de opstelling. Uitgangspunt hierbij is dat over de zonnepanelen heen kan worden gekeken. Naarmate de ruimte van de middenberm breder wordt, kan aan weerszijden een nieuwe rij met panelen worden geplaatst, weer met een tussenruimte van 1 meter. De tussenruimtes zorgen ervoor dat er water en licht op de bodem valt. Langs de kwelsloten in de middenberm blijft ruimte vrij zodat een natuurlijke rietoevers kunnen ontstaan die voor inpassing van de zonnepanelen zorgen. Vanwege het belang van het zicht op het omringende landschap en de ecologische kwaliteit van de bermen is er gekozen om de buitenbermen vrij te houden van panelen.
Uitwerking Boog van Lelystad
In de boog van Lelystad wordt zowel de midden- als buitenberm ingezet als locatie voor zonnepanelen. De middenberm bestaat uit een dakopstelling zodat vanaf beide zijden van de weg zicht is op de “voorkant” van de opstelling. Uitgangspunt hierbij is dat over de zonnepanelen heen kan worden gekeken. Met name in de bocht is dit van belang zodat men door de bocht kan kijken. Hier wordt een maximale hoogte 1m ten opzichte van het wegdek gehanteerd. De ruimtes tussen panelenrijen zorgen ervoor dat er water en licht op de bodem valt.
De panelen in de buitenberm lopen als een golf op naar buiten. Deze panelen hebben een relatief flauwe hellingshoek met wederom een tussenruimte om licht, water en beheer de ruimte te geven. Het laagste punt van de volgende rij is steeds lager dan het hoogste punt van de rij ervoor, waardoor het als één golvend geheel zichtbaar is vanaf de weg. Door de hellingshoek naar achteren te vergroten wordt dit effect van een golf versterkt. De achterzijde van dit oplopende geheel in de buitenberm is behoorlijk hoog: op het hoogste punt hebben we het dan over circa 6,5 meter hoogte. De achterzijde is echter niet zichtbaar vanuit de omgeving vanwege de achterliggende bosrand. Deze groene rand zorgt ook voor een groene rand boven de panelen bekeken vanuit de weg.
Uitwerking IJsselmeerdijk
Langs de IJsselmeerdijk wordt enkel het ondertalud van de dijk zelf ingezet als locatie voor zonnepanelen. De directe bermen van de weg zijn te smal voor het plaatsen van zonnepanelen. Om het karakter van de groene dijk te behouden worden er enkel panelen geplaatst op het ondertalud, tot aan het beheerpad. De panelen volgen het talud van de dijk en lopen middels een golfbeweging op in hoogte. Tussen de rijen staat blijft steeds ruimte vrij. Hierdoor ontstaat er niet alleen ruimte voor beheer, maar heeft water en licht ook voldoende kans om de bodem te bereiken. Ondanks dat de opstelling uit losse rijen bestaat, wordt het vanaf de weg beleefd als één golvend geheel. Het voorstel dat hier wordt gedaan betreft grond van het Waterschap, en dus niet van Rijkswaterstaat. Om de kansrijkheid van dit voorstel te onderzoeken wordt dit in samenwerking met het Waterschap nader onderzocht.
