| Opdrachtgever: | Staatsbosbeheer, Kunstloc Brabant, Nationaal Landschap het Groene Woud, gemeente Heeze-Leende, provincie Noord-Brabant en Rijkswaterstaat |
| I.s.m.: | Beeldend kunstenaar Paul de Kort, Altenburg & Wymenga en TNO |
| Planvorming: | 2020-2021 |
| Uitvoering: | - |
| Locatie: | A67 t.h.v. de Stabrechtse heide |
Anderzijds A67 is een van de zes inzendingen voor de prijsvraag Onze Energie, Ons Landschap. De vraag is uitgeschreven door Staatsbosbeheer en Kunstloc Brabant in het kader van de Landschapstriënnale 2021. Met de Design Challenge wordt een stimulans gegeven aan het hoofdvraag:
“ Hoe kunnen we een geluidswerende voorziening ontwerpen waarbij energieopwekking wordt gekoppeld aan het toevoegen van landschappelijke kwaliteit. En tevens een bijdrage leveren aan de versterking van de natuur op een manier die tot de verbeelding spreekt.”
Ons ontwerpteam bestaat uit een divers team onder leiding van beeldend kunstenaar Paul de Kort. Samen met ecoloog Eddy Wymenga (Altenburg & Wymenga) en geluidsexpert Arno Eisses (TNO) brengt ieder lid van het team vanuit zijn/haar achtergrond expertise mee met één of meer aspecten van de Design Challenge; energietransitie, biodiversiteit, ecologie, geluid(reductie), ruimtelijke kwaliteit en verbeelding.
In het komende decennium zal het gemotoriseerde verkeer grotendeels op elektrische aandrijving overgaan, wat de directe uitstoot van CO2, stikstof en fijnstof sterk zal doen afnemen. Vooral door contact tussen autoband en wegdek en het toenemende gewicht zal het geluid echter niet afnemen. Daarom focussen wij op het afschermen van het verkeersgeluid, wat tevens verstorend licht en zicht op voorbij flitsend verkeer wegneemt. Vorm, positie en oriëntatie van dit geluidscherm biedt grote toegevoegde waarde voor duurzame energie, ecologie, biodiversiteit en ruimtelijke kwaliteit.
Een conventioneel scherm in een onconventionele vorm
Een geluidscherm is nog altijd de meest effectieve maatregel om verkeersgeluid te weren. In tegenstelling tot de meeste geluidschermen helt ons scherm niet achterover, maar vóórover, naar de weg toe. Net als bij een achterover hellend scherm wordt ervoor gezorgd dat reflectie van geluid tegen de schermen geen negatieve invloed heeft op de geluidreductie. Bij de gekozen hellingshoek en de brede groenstrook tussen het asfalt en het scherm werkt ons scherm net zo goed als geluidsabsorberende schermen.
Wij vinden het een groot nadeel van geluidschermen dat ook het zicht op het omliggende landschap en de natuur volledig wordt afgeschermd. Ons geluidscherm is daarom tevens een spiegel die de brede groenstrook tussen asfalt en scherm ogenschijnlijk verdubbelt tot een weidse vallei.
Opschaalbaar idee
Ons ontwerp speelt in op de omgevingskarakteristieken van het traject A67 - Strabrechtse Heide. De inrichting van de berm tussen asfalt en scherm is afgestemd op het omringende landschap met heidebeplanting, natte vennen en struweel. In combinatie met onderdoorgangen zorgt dit voor een optimale leefomgeving voor verschillende diersoorten.
De afwisseling in open- en beslotenheid van het omringende landschap vormt aanleiding om in een brede zone rond het scherm verschillende habitats in te richten. Op deze manier biedt het ontwerp een rijk palet aan mogelijkheden voor het diverse Nederlandse snelwegenlandschap.
